ضرورت بسترسازی بهداشت و ایمنی محیط کار
به گزارش آتیه آنلاین، تعداد کارگاههای دارای خانه بهداشت در سطح کشور در سال ۱۳۹۸ سه هزار و ۲۲۴ مورد عنوان شده و در سال گذشته به سه هزار و ۶۹۴ مورد افزایش یافته است و در همین ارتباط به ترتیب در طول دوسال گذشته، تعداد ۱۰۹ و ۷۹ مورد به عنوان کارگاههای دارای خانه بهداشت جدیدالتاسیس محسوب میشوند.
بر اساس تازهترین دادههای مرتبط با فعالیت خانههای بهداشت در مراکز کارگاهی، در سال گذشته استانهای اصفهان، خراسان رضوی و مرکزی بیشترین خانههای بهداشت کارگاهی را در سطح کشور داشتهاند که با توجه به صنعتی بودن این مناطق و درصد بالای نیروی کار و مراکز کارگاهی فعال در این استانها، سهم بالای خانههای بهداشت کارگری در آنها منطقی به نظر میرسد.
همچنین گفتنی است که استانهای خراسان شمالی، کهگیلویه و بویراحمد و اردبیل به ترتیب دارای کمترین تعداد خانههای بهداشت در بین همه استانها بودهاند و در این ارتباط میتوان بخشی از دلایل این آمار را جمعیت پایین این مناطق و عدم توسعه یافتگی در حوزه صنعت و نیز نیروی کار پایین عنوان کرد.
ضرورت بسترسازی بهداشت و ایمنی محیط کار
نگاهی به شرایط محیطی بسیاری از کارگاهها و نوع انجام کار در آنها و همچنین وضعیت اشتغال در مکانهای کاری مرتبط با مشاغل پرخطر بخصوص در کارهایی که به صورت ذاتی در چارچوب مخاطرات کاری قرار میگیرند، اثبات میکند که اهمیت زمینهسازی و ایجاد امکانات سخت افزاری و نرم افزاری ایمنی برای نیروی کار، امری الزامی و مورد نیاز برای جامعه کارگری است.
گفتنی است که بخش مهمی از شرایط حفاظت ایمنی کار در مراکز گارگاهی در قالب برنامهها، سیاستها و خدمات خانههای بهداشت کارگری و تشکیلات بهداشت حرفهای امکانپذیر است.
خانههای بهداشت کارگری واحد بهداشت و ایمنی در کارگاههای ۵۰ تا ۴۹۹ نفری که مسئول آن تحت عنوان بهداشتیار کار به ارایه خدمات بهداشتی در محیط کار و کمکهای اولیه میپردازد را شامل میشود.
در این راستا به موجب اصول ۲۹ و ۴۳ قانون اساسی و مواد ۱۴۷ و تبصره یک ماده ۹۶ قانون کار جمهوری اسلامی ایران و ماده ۹۴ قانون تنظیم بخشی از مقررات های دولت و همچنین مواد ۳۵ و ۸۸ قانون تأمین اجتماعی و به منظور تعمیم بهداشت فردی و عمومی در میان کارگران، بهبود شرایط کار و ارتقاء سطح رفاه اجتماعی آنان در کارگاه و سرعت بخشیدن به استقلال اقتصادی و نیز بهزیستی کارگران، طرح مشترک ارائه مراقبتهای اولیه بهداشتی به کارگران در قالب ایجاد خانههای بهداشت کارگری شکل گرفت.
تشکیلات بهداشت حرفهای با هدف تامین سلامت کارگران و اعضای خانواده آنها، ارتقای دانش بهداشتی و ایجاد رفتارهای مناسب بهداشتی در بین کارگران و سالمسازی محیط کار در کارگاههای تولیدی، صنعتی، خدماتی و معادن ایجاد میشود که بخشی از اهداف این مجموعه در قالب؛ اقدامات لازم در جهت پیشگیری از بروز حوادث و بیماریهای ناشی از کار، کمکهای اولیه، تشکیل پرونده بهداشتی برای کارگران، هماهنگی درخصوص شناسایی و کنترل عوامل زیانآور محیط کار، آموزش کارگران و کارفرمایان در زمینه سلامت کار، نظارت بر بهداشت محیط کار، رفع نواقص بهداشتی و سالمسازی محیط کار، پیگیری انجام واکسیناسیون کارگران شاغل در کارگاه، گزارش نواقص موجود در کارگاه از نظر بهداشت حرفهای و نظارت بر بهداشت مواد غذایی و جمعآوری و دفع بهداشتی زباله قابل ارائه است.
آموزش، بهداشت کار و ایمنی
بخش قابل توجهی از رعایت شرایط ایمنی و بهداشت در محیط کار به میزان آموزشهای ایمنی و بهداشت و کیفیت ارائه این آموزشها در محیط کار مرتبط است و نهادهای مرتبط تدوین کننده و ارائه دهنده این آموزشها، کارفرمایان و سازمانهای نظارت کننده در این حوزه، وظیفه دارند با تمرکز بر این حوزه، بستر رعایت شرایط ایمنی و بهداشت در مراکز کارگاهی و زمینه کاهش آمار حوادث کار را فراهم کنند.
سازمان آموزش فنی و حرفهای کشور نیز با هدف بالابردن مهارت شغلی افراد، مرکز تحقیقات و تعلیمات حفاظت و بهداشت کار با هدف توسعه فرهنگ ایمنی و شرایط کار مناسب و ارتقا سطح آموزشهای نیروی کار و مؤسسه کار و تأمین اجتماعی با هدف بالابردن سطح دانش و تخصص کارفرمایان و کارگران نقش بسزایی در آموزش و پژوهش در حوزههای مرتبط با ایمنی کار و بهداشت عمومی کارگران دارند.
آموزش ایمنی و بهداشت کار در واقع، انجام مجموعه فعالیتها و اقداماتی است که با هدف ارتقای فرهنگ و رعایت اصول ایمنی و بهداشت کار از طریق ایجاد یا تغییر دانش، نگرش و شناخت شاغلان به منظور پیشگیری از اَعمال و شرایط ناایمن، حوادث و بیماریهای شغلی صورت میگیرد.
شاخص توسعه انسانی (HDI) یک معیار کلی از وضعیت توسعه انسانی است و این شاخص متوسط دستاورد کشورها را در سه بعد اساسی توسعه انسانی شامل بهداشت و سلامت، آموزش و سطح استاندارد زندگی نشان میدهد و در واقع تاکیدات نهادهای مرتبط با حوزه کار در سطح بینالمللی است که اعتبار و اهمیت توجه به آموزش در حوزه نیروی کار و ایمنی و بهداشت کار را روشن میکند.
کمیته حفاظت فنی و بهداشت کار
کمیته حفاظت فنی و بهداشت کار کمیتهای است که به منظور تامین مشارکت کارگران و کارفرمایان و نظارت بر حسن اجرای مقررات حفاظت فنی و بهداشت کار و همچنین پیشگیری از حوادث و بیماریهای ناشی از کار در کارگاههای ۲۵ نفر کارکن و بیشتر تشکیل میشود و نظارت بر عملکرد کمیتههای حفاظت فنی و بهداشت کار از طریق حضور بازرسان کار در جلسات کمیتههای مذکور و طبق برنامه زمانبندی شده به منظور ارائه راهنماییهای لازم به اعضاء کمیتههای حفاظت فنی و بهداشت کار و ارتقاء عملکرد کمیتههای مربوطه صورت میپذیرد.