نوجوانانی که خود را به کام مرگ میکشند
به گزارش آتیهآنلاین، براساس پژوهش انجمن دفاع از حقوق کودک، فقر ۸ درصد، مشکلات آموزشی ۲۶ درصد، درگیری با خانواده ۲۸ درصد، روابط عاطفی ۵ درصد، تجاوز ۸ درصد، تحت تاثیر فیلم و ویدئو ۵ درصد و خودکشیبه دلیل ازدواج اجباری ۲۰ درصد از خودکشیها را تشکیل داده است. شهرهای تهران، اصفهان و همدان نیز بیشترین آمار خودکشی را داشتهاند.
خودکشی از عمده ترین علل مرگ و میر نوجوانان
شهرام مامی، دکترای روانشناسی بالینی و استاد دانشگاه پیشتر در گفتوگو با آتیهآنلاین گفت: درخصوص علل و اثرات افسردگی و تحلیل این متغیر در بروز خودکشی گفت: علل و اثرات این بیماری متعدد هستند، افراد دارای اختلال افسردگی همگی یک نوع علایم را تجربه نمی کنند، شدت و مدت زمان این علایم با توجه به نوع بیماری و یا خود شخص متغیر است.
این مشاور با تصریح براینکه خودکشی از عمده ترین علل مرگ و میر در میان جوانان و نوجوانان است، تاکید کرد: خودکشی اغلب محصول افسردگی است و به طور متوسط اغلب خودکشی ها در گروه سنی ۲۵-۱۵ سال اتفاق می افتد.
وی اظهار کرد: طبق آمار مستند سالانه حدود یک میلیون نفر دست به خودکشی می زنند، خودکشی مساله ای است که بیشتر در افراد ناامید اتفاق می افتد که به صورت عدم توانایی شخص در مقابله با تجارب منفی زندگی و یاس در افراد افسرده است و این افسردگی بخش زیادی از زندگی را مختل می کند این عوامل منفی باعث می شود فرد انگیزه لازم را برای پایان بخشیدن به زندگی خویش داشته باشد، با توجه به اینکه یکی از ایجاد کننده افکار خودکشی و مشکلات روانشناختی از نوع افسردگی است تقریبا ۳۰ تا ۴۰ درصد مراجعان این مرکز دارای افکار خودکشی هستند.
این دکترای روانشناس در بیان موانع پیش روی ارایه و یا دریافت خدمات مشاوره روانی گفت: چالش های زیادی وجود دارند که عدم توجه و آشنایی با ساختار روان به نسبت مساله جسمی، همچنین مسایل فرهنگی- اجتماعی و کمبود آگاهی از حرفه روانشناسی و نیز مسایل اقتصادی و تعرفه های بالای این خدمات بخشی از موانع موجود هستند و در مجموع با استفاده از روش های درمانی حمایتی، استفاده از روش های مصاحبه انگیزشی و آموزش مهارت های زندگی می توان به این افراد کمک کرد.
مجموعه عوامل موثر در بروز خودکشی در نوجوانان
فاطمه منفردپویا، روانشناس سلامت درباره کاهش سن خودکشی در ایران و شیوع آن در میان کودکان و نوجوانان در گفت و گو با یکی از روزنامه های کثیرالانتشار می گوید: در حال حاضر با افزایش خودکشی در جامعه و کاهش سن خودکشی مواجه شدهایم که علل گوناگونی دارد. مصرف مواد مخدر یکی از این علل است. متاسفانه سن مصرف مواد مخدر بسیار کم شده است. به عنوان مثال میتوان گفت مصرف مخدر گل را بسیاری از نوجوانان تجربه کردهاند و حتی میتوانم بگویم بسیاری از بچههایی که هنوز به سن نوجوانی نرسیده و ۹ یا ۱۰ سال بیشتر ندارند هم مصرف گل، شیشه یا الکل را تجربه کردهاند. مصرف این مواد تا مدتی حال مصرفکننده را خوب کرده و به او انرژی میدهد، اما بعد از این مدت حال فرد را بد میکند و عوارض ناخوشایند روحی و جسمی بر جای میگذارد. این موارد را در بین مراجعانم در سنین مختلف کودک و نوجوان مشاهده کردهام.
وی با بیان اینکه مصرف این مواد باعث افسردگی و خشم شده و فرد را در شرایطی قرار میدهد که مرتکب اعمالی مانند خودکشی یا دگرکشی شود، اظهار میکند: یکی دیگر از این عوامل فضای مجازی است. وقتی افراد در فضای مجازی اعلام میکنند که قصد خودکشی دارند در واقع راهکار این مسئله را ارائه داده و باعث میشوند که سایرین نسبت به روشهای خودکشی، عوامل موفقیت یا عدم موفقیت در خودکشی، یا کاربرد آن برای اینکه خانواده را وادارند که به آنها گوش کنند، آگاهی پیدا کنند. تمام این موارد میتواند باعث افزایش آمار خودکشی و کاهش سن خودکشیکنندگان شوند.
وی عنوان میکند: در میان تمام افرادی که ممکن است در شرایطی به خودکشی فکر کنند غالبا افرادی که دارای اختلالات روانشناختی هستند دست به خودکشی بزنند این مسئله درباره کودکان و نوجوانان هم صادق است و افزایش خودکشی و کاهش سن خودکشی نشان میدهد که اختلالات روانی در کشور افزایش یافته است. از یک سو بیشتر کودکان تک فرزند هستند و در خانواده همصحبتی ندارند از سوی دیگر جامعه هم به شدت کمالطلب شده و خانوادهها آنچنان به عامل موفقیت اهمیت میدهند که کودک را تحت فشار میگذارند که در زمینه یا زمینههایی موفق شوند، در این شرایط بچه حس ناتوانی کرده و ممکن است اقدام به خودکشی کند. در واقع سبک زندگی در خانوادهها نیز تغییر کرده است؛ بنابراین فقر، طلاق، مصرف مواد، اختلالات روانشناسی، سبک فرزندپروری، تغییر ایدهآلها و ... همگی مجموعه عواملی هستند که باعث شده خودکشی افزایش پیدا کند یا سن آن کاهش یابد، آنهم در میان افرادی که آسیبپذیرتر هستند.
تاثیر پیدا کردن معنای زندگی در کاهش آمار خودکشی
منفردپویا با بیان اینکه یکی از راهکارهای پیشگیری از خودکشی آن است که افراد فارغ از سن و سالشان معنا را در زندگی خود پیدا کنند، خاطرنشان میکند: در جامعه ما تقریبا معنا گم شده است یعنی افراد علت زندگی کردن خود را نمیدانند. جامعه ما از جامعهای سنتی به سمت جامعهای مدرن و پست مدرن رفته است و مواردی از زندگی آدمها در جامعه ما گرفته شده، اما چیزی به جای آن داده نشده است؛ بنابراین گم شدن معنای زندگی در جامعه ما نیز از دیگر عواملی است که باعث افزایش خودکشی شده است.
وی عنوان میکند: از راهکارهای پیشگیری از خودکشی در میان بچهها آن است که وقتی والدین یا معلمان مشاهده میکند که فرزندشان بیانگیزه یا بیرمق است به جای تحت فشار گذاشتن او و ارائه راهکار متوجه باشند که ممکن است ماده سروتونین در مغز او کاهش یافته و ممکن است نیاز به درمان و روانشناس و روانپزشک داشته باشد؛ بنابراین اینگونه حرفها که خودکشی در خانواده ما باب نیست و کسی در خانواده ما خودکشی نمیکند و... اصلا درست نیست و باید یاد بگیریم که هر انسانی با انسان دیگر متفاوت است و ممکن است نیازمند درمانها روانشناختی یا حتی درمانهای جسمی داشته باشد تا کارش به خودکشی نکشد.