متناسبسازی مستمریها منابع پایدار میخواهد
به گزارش آتیه آنلاین، اگرچه متناسبسازی حقوق بازنشستگان از جمله اقدامات قابل توجه و مهمی است و به نظر میرسد تداوم آن در سالهای آینده نیز مدنظر مدیران سازمان تأمیناجتماعی، مسئولان دولتی و نمایندگان مجلس باشد، اما همچنان نگرانیهایی پیرامون تأمین پایدار منابع مالی آن در سالهای آتی وجود دارد. در این میان چشم همه به بدهیهایی است که طی دهههای گذشته از عدم پرداخت تعهدات جاری دولت به سازمان تأمیناجتماعی انباشته شده و حالا به عنوان مخزنی مناسب برای تداوم متناسبسازی مستمریهای بازنشستگان به آن نگاه میشود. البته رییس کانون بازنشستگان تأمیناجتماعی تهران این نوع نگاه را اشتباه میداند و معتقد است که باید برای تدوام متناسبسازیها به دنبال منابع پایدار بود. میگوید منابع سازمان تأمیناجتماعی «بینالنسلی» است و نباید با فروش و «هزینهکرد» آنها، به نسلهای آینده خیانت کنیم. در ادامه گفتوگوی ما با علی دهقانکیا، رییس کانون بازنشستگان تأمیناجتماعی تهران را میخوانید که ابتدا به موضوع بیمه تکمیلی درمان و بیمه عمر بازنشستگان اختصاص داشت، اما در طول صحبت، بحث به تداوم متناسبسازی مستمریبازنشستگان و منابع آن کشیده شد.
در خبرها آمده بود که هزینه بیمه تکمیلی درمان بازنشستگان ۹۱ هزار تومان است. این رقم چگونه به دست آمده است؟
کانون عالی کارگران بازنشسته کشور، هر ساله بعد از پایان قرارداد بیمه تکمیلی بازنشستگان، مزایده ای را برگزار و اعلام میکند که چه شرایطی را مدنظر دارد و شرکتهای بیمهگزار هم در مزایده مشارکت میکنند. کانون عالی از بین مشارکتکنندگان با چند شرکت که شرایط بهتر و پیشنهادهای نزدیکتری به خواستههای بازنشستگان داشته باشند مذاکره میکند و چانهزنیها انجام میشود. کانون در این مذاکرات تلاش میکند تا شرایط تا حد ممکن به نفع بازنشستگان باشد. در آخرین مزایدهای که برگزار شد با توجه به ارزش افزوده و سایر فاکتورها، بر سر رقم ۹۱ هزار تومان توافق شد؛ یعنی ماهانه هر بازنشسته باید مبلغ ۹۱ هزار تومان بپردازد تا بتواند از بیمه تکمیلی درمان با شرایط اعلام شده استفاده کند.
چه مقدار از این مبلغ را سازمان تأمیناجتماعی میپردازد؟
در سالهای دور سازمان تأمیناجتماعی برای بیمه تکمیلی هر بازنشسته تنها سه هزار تومان میپرداخت. در زمان مدیریت قبلی سازمان این رقم هفت برابر شد و به ۲۱ هزار تومان بر اساس قرارداد آن سال رسید. امسال مدیرعامل سازمان تأمیناجتماعی پذیرفت ۵۰ درصد را سازمان و ۵۰ درصد را خود بازنشستگان بپردازند. بر این اساس از آن ۹۱ هزار تومان ۴۵ هزار تومان را بازنشسته و ۴۵ تومان را سازمان تأمیناجتماعی پرداخت میکند. البته این رقم چون مجموعاً بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان بود به مصوبه هیأتامنای سازمان تأمیناجتماعی نیاز داشت. علیاصغر بیات، رییس کانون عالی کارگران بازنشسته و مستمریبگیر سراسر کشور که خود عضو هیأت امنای سازمان تأمیناجتماعی نیز است با پیگیری و صحبت با وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سایر اعضای هیأت امنا، موافقت پرداخت ۵۰ درصدی هزینه بیمه تکمیلی درمان بازنشستگان را دریافت کرد.
در مورد بیمه عمر چطور؟
هزینه بیمه عمر برای هر نفر ۱۴ هزار و ۵۵۰ تومان است که در مقابل آن هشت میلیون تومان به هر بازنشسته خدمات ارائه میشود. قرارداد بیمه عمر بازنشستگان هم بسته شده و تمام مبلغ را نیز باید خود مستمریبگیر پرداخت کند و سازمان تأمیناجتماعی در زمینه بیمه عمر دخالتی ندارد. این روال اداری است که طی شده و بر اساس اختیاراتی که ۳۱ کانون استانی به کانون عالی داده اند، قراردادها بسته شده است.
در حال رسیدن به انتهای سال هستیم. چرا بازنشستگان در پایان هر سال دغدغه تداوم متناسبسازی مستمریهایشان در سال بعد را دارند؟
متأسفانه دولتها متناسبسازی حقوق مستمریبگیران را در لایحه بودجه سالیانه نمیبیند و ما را به عنوان طلبکار خودشان لحاظ نمیکنند. این اتفاق معمولاً در مجلس میافتد. مثلاً در ماههای پایان سال ۹۸ با پیگیریهای کانون عالی بازنشستگان در کمیسیون تلفیق مجلس، مقرر شد ۵۰ هزار میلیارد تومان به عنوان بخشی از بدهی دولت به سازمان تأمیناجتماعی پرداخت شود. از آن مبلغ، نهایتاً ۳۲ هزار میلیارد تومان پرداخت شد و از آن ۳۲ هزار میلیارد تومان هم ۱۷ هزار میلیارد تومان برای متناسبسازی در سال ۱۳۹۹ هزینه شد. در ماههای پایانی سال ۹۹ که برای بودجه سال ۱۴۰۰ تصمیمگیری میشد، مجدداً دولت هزینه متناسبسازی مستمری بازنشستگان را در لایحه بودجه در نظر نگرفت. ما با کانونهای بازنشستگی استانهای سراسر کشور نامهنگاری و رأیزنی کردیم و از آنها و کانونهای شورای کار، مدیران تأمیناجتماعی، بسیجهای کارگری و بازنشستگان و... از همه خواستیم با نمایندگان شهر و استان خود در مجلس صحبت کنند تا منابع متناسبسازی مستمریها در لایحه بودجه وارد شود. با تلاش زیاد نهایتاً پرداخت ۸۹ هزار میلیارد تومان از دیون دولت به تأمیناجتماعی در مجلس مصوب شد. از آن مبلغ تاکنون ۶۹ هزار میلیارد تومان در قالب شرکتهایی، به تأمیناجتماعی واگذار شده است؛ اما بر اساس اصل (۴۴) و بحث خصوصیسازی، این واگذاریها در حال جابهجایی و تغییر و تحول است و هنوز به طور کامل تخصیص نیافته است. انتظار داریم در ماه جاری این تغییرات نهایی شود.
امیدی هست که باقیمانده رقمی که مجلس مصوب کرده در ماههای پایانی سال به تأمیناجتماعی پرداخت شود؟
از رقم ۸۹ هزار میلیارد مصوب مجلس، ۲۰ هزار میلیارد تومان باقیمانده است که مربوط به واگذاری سهام هلدینگ خلیج فارس است که سهام سودآوری است و هنوز نهایی نشده و در مورد واگذاری آن اختلاف نظر وجود دارد. متأسفانه وزارت نفت در دولت قبل با واگذاری این سهام با تأمیناجتماعی مخالف بود و در این مسیر سنگاندازی کرد. امیدواریم این اتفاق بیفتد تا تأمیناجتماعی بتواند بخشی از هزینههای متناسبسازی مستمری بازنشستگان را از اینجا تأمین کند، چون متناسبسازی مستمری بازنشستگان منابع پایدار میخواهد و متناسبسازی در حال حاضر منابع پایدار ندارد.
از وضعیت پرداخت بدهی دولت و درج آن در لایحه سال آینده خبر دارید؟
در لایحه بودجه سال آینده نیز که الان در مجلس در حال بررسی است، دولت تأدیه دیون تأمیناجتماعی را در نظر نگرفته بود که باز هم با نمایندگان استانها و اعضای کمیسیون تلفیق مذاکره و رایزنی شد و با مشاور و همچنین معاون اجرایی رییس مجلس جلساتی را برگزار کردیم و با پیگیری همه دلسوزان، نهایتاً مقرر شده که امسال هم ۹۰ هزار میلیارد تومان در لایحه درج شود. کمیسیون تلفیق این مبلغ را مصوب کرده و امیدواریم نمایندگان در صحن علنی، بدون کم و کاست این مبلغ را تأیید کنند. البته همه این ۹۰ هزار میلیارد تومان برای متناسبسازی نیست و بخشی از آن به این موضوع اختصاص دارد. در سال ۱۴۰۱ برای ادامه متناسبسازی ۸۷ هزار میلیارد تومان کسری داریم و باید دولت بخشی از بدهی خود را بپردازد. این تأدیه دیون هم که در قالب واگذاری شرکتها و سهام شرکتهاست باید از نوع سودده باشد تا بتوانیم از محل سود، کسریها را جبران کنیم نه این که هر چی از دولت تحویل میگیریم بفروشیم! این اموال بینالنسلی است و ما نباید به نسلهای آینده خیانت کنیم. این اموال برای آنها باید حفظ شود و ما از محل سود آنها بودجه متناسبسازی را تأمین کنیم.
اینطور به نظر میرسد که بازنشستگان باید هر ساله به نمایندگان مجلس متوسل بشوند و رأیزنی و ... کنند تا متناسبسازی مستمریها ادامه پیدا کند؟
من در اخبار دیدم که رییسجمهور قرار است با وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی درباره وضعیت صندوقهای بازنشستگی صحبت کند. امیدواریم راهکاری قانونی پیدا شود تا هر ساله خودشان بودجه متناسبسازی را تأمین کنند. دولت در حال حاضر بابت بدهیهای جاری ۴ هزار و ۵۰۰ تا ۵ هزار میلیارد تومان برای ارائه خدماتی که به ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار مهمانی که بر سر سفره تأمیناجتماعی نشستهاند باید پرداخت کند. این رقم حتماً باید توسط نمایندگان مجلس و دولت هر ساله در لایحه بودجه دیده شود. در حال حاضر سازمان تأمیناجتماعی خدماتش را ارائه میکند اما هزینه آن که از محل تعهدات دولت است دریافت نمیشود. امیدواریم رییسجمهور و وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سایر مسئولان و مدیران موضوع بدهیهای دولت به تأمیناجتماعی و هم چنین استمرار متناسبسازی مستمریهای بازنشستگان را همواره مدنظر داشته باشند و برای آن راهکار قانونی پایداری پیدا کنند.