برخورداری بیش از ۲ هزار روستای خراسان رضوی از گاز
حسن افتخاری در گفتوگو با آتیه آنلاین به پیشنیازهای عبور از زمستان امسال از سوی مدیریت شرکت گاز این استان اشاره کرد و گفت: تامین سوخت زمستانی، از مهمترین دغدغههای مجموعه وزارت نفت و دولت است که این مسأله برای استان خراسان رضوی، به دلیل دوری از منابع تولید، چه در بخش گاز و چه در حوزه فراوردههای نفتی، اهمیتی دوچندان دارد. به همین دلیل جدا از اقدامات زیرساختی و پروژهای که از سنوات گذشته در استان در حال اجرا بوده، کار اصلی مدیریت گازرسانی استان، یعنی تسهیل و تسریع در امر ذخیرهسازی سوخت و همچنین بهرهبرداری از پروژههای گازرسانی به صورت موازی و هماهنگ، از شهریور امسال آغاز شد.
وی افزود: تدابیری که مشخصا از سوی وزیر نفت تعریف شده بود و حتی در روز دریافت رای اعتماد از مجلس هم بسیار بر اجرای آن تاکید داشتند، در دستور کار قرار گرفت. در این زمینه، راهحلهایی ارائه و متعاقب آن بخشنامههایی از سوی وزیر نفت ابلاغ شد که تماما و بدون لحظهای فوت وقت، در استان به اجرا درآمد.
مدیرعامل شرکت گاز استان خراسان رضوی با بیان اینکه تامین بموقع قطعات یدکی، تعمیرات اساسی ایستگاهها و همچنین تعریف زیرساختهایی که به فوریت باید انجام میشد، همگی از جمله وظایف اصلی شرکت گاز استان خراسان رضوی بود که تا قبل از شروع فصل سرما اجرایی شد، ادامه داد: جدا از زحماتی که انصافا همکاران پرتلاش بنده در حوزههای دوردست اعم از بخش گازبانی، تعمیرات، واحدهای بهرهبرداری و دیگر حوزههای مهندسی، ستادی و پشتیبانی با جانودل پیگیری میکنند، برای مدیریت تامین انرژی مورد نیاز استان، همکاری و همراهی دیگر دستگاههای ذیربط الزامی است.
افتخاری تصریح کرد: به این منظور تشکیل جلسات منظم با دستگاههای متولی حوزه گاز اعم از بالادست و مراکز تولید، پالایش، انتقال و توزیع و نیز دیگر متولیان انرژی اعم از سه منطقه پخش فراوردههای نفتی که در استان مستقر هستند و نیز متولیان حوزه برق، از آن دست اقدامهای برجستهای بود که به صورت منظم و مستمر برگزار میشد و ما نیز از طریق برگزاری نشستهای هفتگی و با تعامل و مشارکت عزیزان در دیگر حوزهها، توانستیم تا به اینجای کار فعالیتها را به نحو شایستهای مدیریت کنیم.
وی با بیان اینکه به اذعان معاون توسعه منابع انسانی وزارت نفت، استان خراسان رضوی در موضوع هماهنگیهای بین واحدی وزارت نفت و دیگر دستگاههای مسؤول، یک الگو و نمونه برای کشور به شمار میرود، اظهار کرد: ما این گفتههای معاون منابع انسانی وزارت نفت را به فال نیک میگیریم و سعی خواهیم کرد در ادامه مسیر پرتلاشتر از گذشته بتوانیم از فرصتهای موجود نهایت بهره لازم را ببریم.
تشکیل کمیته نفت و گاز
مدیرعامل شرکت گاز استان خراسان رضوی به نحوه مدیریت تامین انرژی پایدار استان خراسان رضوی در فصل زمستان امسال اشاره کرد و گفت: باید از نقش پررنگ استاندار خراسان رضوی برای به ثمر رسیدن این اتفاقات گفت چرا که تسلط ایشان بر مشکلات، توانست تا حد زیادی برای رفع چالشها و دغدغهها مثمرثمر باشد. در نخستین روزهای کاری استاندار، جلسهای با حضور جمعی از مدیران دستگاههای اجرایی که به نوعی در امر سوخترسانی زمستانی و انرژی استان نقش داشتند، تشکیل شد. در این جلسه مقرر شد، ستاد انرژی استان و کمیته نفت و گاز در ذیل این ستاد، تشکیل و تمامی فرایندهای کاری از طریق این کمیته رفع و رجوع شود.
افتخاری عنوان کرد: استاندار تاکید داشتند که وقتی دستگاهی در یک مقطعی از زمان، با حجم انبوهی از فعالیتها روبروست و این اقدامها هم در جای خود حساس و مهم است، باید دیگر ارگانهای مرتبط هم پای کار بیایند تا با کمترین دغدغه، مسائل حلوفصل شود. مسؤولیت برگزاری نشستها و هماهنگیهای بین واحدی و بین دستگاهی به این کمیته محول و دبیری آن هم به عهده شرکت گاز استان قرار داده شده است. تاکید دیگر استاندار بر این اساس بود که تمامی موضوعهای مرتبط با نفت و گاز و سوخت استان، الزاما و صرفا از طریق این کمیته پیگیری تا از موازیکاریها جلوگیری شود که این امر، سرعتبخشی و تسهیل در روند فعالیتها را به همراه داشته است.
وی با بیان اینکه پروژههای مرتبط با بخش نفت و گاز در استان، به سه بازه زمانی کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت تقسیم و برای هر کدام شناسنامه و برنامه زمانبندی تعریف شد، گفت: طبیعتا برای اجرای این پروژهها لازم بود که با برخی دستگاههای ملی از جمله وزارت دفاع، منابع طبیعی و دیگر ارگانها هماهنگیهایی انجام شود. بنابراین نشستها را به صورت هفتگی برگزار کردیم و موضوعهای نفت و گاز اعم از تامین سوخت زمستانی و پروژههای اجرایی در بخش بالادست و پاییندست، از طریق این کمیته رفع و رجوع میشود.
غفلت از بهینهسازی مصرف انرژی
مدیرعامل شرکت گاز استان خراسان رضوی بهینهسازی مصرف انرژی را به عنوان مهمترین مولفه مدیریت تامین سوخت زمستانی برشمرد و خاطر نشان کرد: اعتقاد بنده که البته بسیاری از کارشناسان انرژی هم بر این مسأله اذعان دارند، این است که موضوع بهینهسازی یکی از اولویتهای فراموش شده در کشور ماست، بویژه در امر انرژی. تمرکز شرکتها بیشتر بر توسعه بوده تا بهینهسازی. توسعه هم در جای خود مسأله مهمی است؛ اما باید این را هم در نظر داشت که توسعه بیرویه، فینفسه نمیتواند اثربخشی لازم را به همراه داشته باشد.
افتخاری یادآور شد: باید به فکر زیرساختها هم بود که یکی از مهمترین الزامهای زیرساختی، موضوع بهینهسازی مصرف انرژی است. درست است که ایران از نظر ذخایر نفت و گاز بالاترین در دنیاست؛ اما این منابع عظیم انرژی محدود بوده و قطعا نمیتواند در بلندمدت، پاسخگوی نیاز ما با اینروند فزاینده مصرف باشد. واقعیت امر این است که مصرف داخلی در حوزه انرژی بیرویه است و عدد و ارقام موجود، این موضوع را براحتی اثبات میکند.
وی از شرکت گاز استان خراسان رضوی به عنوان قطب پژوهشی حوزه بهینهسازی انرژی یاد کرد و افزود: انصافا اقدامهای خوبی هم از گذشته تاکنون انجام داده است. مرور بخشی از این دستاوردها خالی از لطف نیست. بررسی و ارزیابی افزایش بازدهی تجهیزات گازسوز، نخستین موضوع پژوهشی بود که شرکت گاز استان خراسان رضوی به آن ورود پیدا کرد و نقاط ضعف و قوت آن را مورد واکاوی قرار داد. اینکه تجهیزات گازسوز هماکنون دارای چه رده انرژی است، چه میزان گاز مصرف میکند و قرار است آن را به چه عددی برسانیم، از جمله محورهای مورد بررسی بود. ارزیابیهای حاصله، منتج به این شد که زیرساختهای لازم در این زمینه وجود ندارد و مراکزی هم نداریم که مشخص کند برچسب انرژی تجهیزات گازسوز مانند رادیاتورها یا مشعلها در چه ردهای جای دارد.
مدیرعامل شرکت گاز استان خراسان رضوی ادامه داد: طرحی را در قالب پروژه پژوهشی با همکاری اداره کل استاندارد استان تعریف و آزمایشگاهی را هم با اعتباری بالغ بر ۵ میلیارد تومان تجهیز کردیم. آزمایشگاه هماکنون در شرف بهرهبرداری است که امیدوارم بتوانیم با امکانات این آزمایشگاه برچسب انرژی را برای تجهیزات گازسوز نصب کنیم. نکته حائز اهمیت آن است که یک حرکت علمی، هدفمند و با ضابطه در حال شکلگیری است که بر اساس آن، کاهش قابل اثبات یا مصرف بهینه اتفاق میافتد و گامی جدی در مسیر بهینهسازی مصرف انرژی است؛ هرچند این مسأله تاکنون مورد غفلت بوده؛ اما امیدواریم که با راهاندازی آزمایشگاه بتوانیم هر چه سریعتر برای تحقق اهداف مصرف بهینه در سطح استان، گامهایی جدی برداریم.
بازنگری ضرایب انتشار گاز متان
افتخاری با بیان اینکه باید به صورت جدی و با یک برنامهریزی هدفمند، نسبت به کاهش قابل اندازهگیری مصرف انرژی در کشور گام برداشت، عنوان کرد: بهینهسازی مصرف انرژی موضوع فرابخشی است و عزمی ملی را میطلبد، ضمن اینکه در کنار اقدامات شرکت گاز استان، افزایش بازدهی سرشعلههای اجاق گازها، آبگرمکنهای گازی، بخاریها و... منتج به نتایج مطلوب و مثبتی شده که ضوابط تدوین استانداردها یا اصلاح فرایندها در اختیار اداره کل استاندارد قرار داده خواهد شد تا مبنا و ملاک عمل شود.
وی بیان کرد: در کنار بحث بهینهسازی، علل و میزان هدررفت گاز در مصارف شهری هم یکی دیگر از موضوعهای مهمی محسوب میشود که در حال بررسی و ارزیابی است. همانطور که میدانید، میزان و نحوه انتشار متان و کربن ناشی از آن به لحاظ مسائل زیستمحیطی مهم و ضروری است. تصمیمات خوبی در این حوزه اتخاذ شده و در این زمینه شرکت گاز استان خراسان رضوی، مامور به انجام طرح پژوهشی برای بررسی و بازنگری ضرایب انتشار گاز متان و مدیریت کربن است که قرارداد آن هم در ماه اخیر به امضا رسید. در این طرح پژوهشی، قرار است به صورت پایلوت از دروازه ورودی شهر تا در ورودی مشترکان، میزان و ضرایب انتشار متان و مباحث مرتبط با مدیریت کربن بررسی و ارزیابی شود. بعدها این ارزیابیها به صورت پروژهای ملی در اختیار دیگر شرکتهای گاز استانی قرار خواهد گرفت، ضمن اینکه در حال حاضر نحوه محاسبه بر اساس تجربیات همکاران ما در گاز خراسان رضوی در حال انجام و پیگیری است.
بهینهسازی ۲ هزار موتورخانه
مدیرعامل شرکت گاز استان خراسان رضوی به طرح بهینهسازی موتورخانههای واحدهای مسکونی و تجاری اشاره کرد و گفت: طرح بهینهسازی موتورخانههای مسکونی به حدود ۸ سال پیش بازمیگردد؛ البته اجرای بهینهسازی موتورخانهها دو سالی است که به شرکت ملی گاز سپرده شده است. از زمانی که این موضوع به شرکت ملی گاز واگذار شد، تحرکات فوقالعادهای شکل گرفت که اگر این مسأله به بحث بخاریهای گازسوز و دیگر محورهای بهینهسازی گاز تعمیم داده شود، میتوان شاهد اتفاقهای قابل توجهی در این عرصه بود و باید از پتانسیل گازهای استانی و شرکت ملی گاز ایران هم به عنوان شرکت تخصصی بهره برد.
افتخاری افزود: مشهد، قطب تولید بخاریهای گازسوز است و میتوان با انجام یکسری تعاملات و همکاریها از ظرفیتهای موجود نهایت استفاده را برد. همچنین در شرکتهای گاز استانی، واحدی به نام بهینهسازی مصرف گاز وجود دارد که میتواند در پیشبرد اهداف بهینهسازی مصرف انرژی وزارت نفت در سطح کشور راهگشا باشد.
وی با بیان اینکه در سطح استان بالغ بر ۲ هزار موتورخانه را با اعتباری معادل ۶ میلیارد تومان در مدت ۱۸ ماه بهینهسازی کردیم، تصریح کرد: در حالی که قبل از آن شاید فقط بهینهسازی موتورخانههای شرکت گاز را به عنوان یک مسؤولیت اجتماعی در نظر داشتیم، ضمن آنکه ۴۰۰ هزار مترمکعب در سال هم صرفهجویی گاز انجام شد و طبق بررسیهای انجام شده، در کمتر از سه سال هزینه آن به سازمان بازگردانده خواهد شد؛ البته در مورد بخاریها جای کار بسیاری وجود دارد که میتوان انجام داد و به نتیجه درخور توجهی دست پیدا کرد.
شناسایی مصارف و انشعابات غیرمجاز
مدیرعامل شرکت گاز استان خراسان رضوی اظهار کرد: بدون اقرار میگویم که ما در حوزه کشف برخی از فعالیتهای غیرقانونی، اعم از مصارف و انشعابات غیرمجاز در سطح استان، با هماهنگی و همکاری دیگر دستگاهها توانستهایم بسیار تاثیرگذار باشیم؛ البته در سالهای گذشته پیشنهاداتی برای جلوگیری از اقدامهای غیرقانونی از سوی شرکت گاز استانی مطرح شده که در هنگام ورود به قضیه، گاه با مقاومتهایی مواجه شدهایم و حتی از برخی انتقادات رسانهای هم در امان نبودهایم؛ اما با تلاش مضاعف، دیدگاهها و رویکردها را به سمتوسوی مثبتی سوق دادیم.
افتخاری یادآور شد: استفاده از گاز برای تامین برق مراکز استخراج رمز ارزها به یک مشکل نگرانکننده تبدیل شده و اگر بدرستی مدیریت نشود، قطعا در آینده اتفاقات ناگواری را رقم خواهد زد. برخی تحرکات افرادی که در این زمینه فعالیت میکنند، از یکسو و استفاده مستقیم از گاز برای تولید برق رمز ارزها از سوی دیگر میتواند مشکلاتی در پی داشته باشد. به همین منظور کارگروهی تشکیل شد و متعاقب آن تیم بازرسی در نظر گرفتیم تا مصارف به صورت لحظهای رصد شود.
وی به موضوع بازرسی از ادارات دولتی اشاره کرد و گفت: با تاکید شرکت ملی گاز و حمایت استانداری، بخشنامهها و دستورعملهای معاون اول ریاست جمهوری به طور دقیق اجرایی شد، به نحوی که بالغ بر ۴۱ هزار و ۶۰ مورد بازرسی تا به امروز در سطح ادارات انجام شده است. از این تعداد ۹۴۶ مورد اخطار و ۲۵ مورد هم قطع گاز داشتیم. خوشبختانه در زمینه پیشگیری از تخلفات و جرایم چه اداری و چه غیراداری، حمایت و پشتیبانی از شرکت گاز دلگرمی برایمان ایجاد کرده تا روال کارها بسرعت و با دقت مضاعفی پیگیری شود.
گازرسانی به ۷۰۰ واحد تولیدی تا پایان سال
مدیرعامل شرکت گاز استان خراسان رضوی در ادامه گزارشی از میزان بهرهمندی خانوارهای شهری و روستایی این استان از نعمت گاز طبیعی ارائه کرد و یادآور شد: در این زمینه باید بگویم که مبنای عمل، برای گازرسانی به روستاها تعداد روستاها نبود؛ بلکه تعداد خانوارهای روستایی مدنظر قرار گرفت و این تغییر شاخص، سبب شد در زمینه گازرسانی روستایی در استان خراسان رضوی، تعداد روستا مهم نباشد؛ بلکه با اولویتبخشی به روستاهای با جمعیت بالا به صورت اقتصادی عمل کنیم. زمانی شاید در سالهای نهچندان دور، از نظر خانوارهای روستایی تحت پوشش گازرسانی حتی جزو ۴ استان اول هم نبودیم؛ اما هماکنون دستیابی به بیشترین تعداد روستای گازدار و اشتراک روستایی در استان خراسان رضوی محقق شده است.
افتخاری تصریح کرد: امروزه بالغ بر ۲ هزار و ۵۰۰ روستای گازدار داریم که از این نظر، بیشتر روستاهای استان خراسان رضوی گازدار شدهاند، ضمن اینکه با توجه به فرمایشات و تاکیدات مقام معظم رهبری (مدظلهالعالی) طی سالهای اخیر در زمینه توجه به صنعت، تولید، اشتغال و رفع موانع تولید، ما از سال گذشته عمده پروژهها را به سمت گازرسانی به واحدهای تولیدی و صنعتی سوق دادهایم، به طوری که از ظرفیت قانونی ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید استفاده کرده و بیشترین واحد تولیدی صنعتی را هم در سال گذشته گازدار کردیم. در سال جاری نیز در سطح کشور ۵ هزار واحد تولیدی صنعتی در برنامه گازرسانی ملی گاز قرار دارد که از این تعداد ۷۰۰ واحد را شرکت گاز استان خراسان رضوی متقبل شد. نکته جالب آنکه هماکنون (ماه بهمن) تقریبا ۶۱۰ واحد، گازدار شده که تا پایان امسال، قطعا به عدد ۷۰۰ واحد که تعهد داده بودیم، دست خواهیم یافت.