سیاه و سفید اشتغال تابستان

به گزارش آتیه آنلاین به نقل از روزنامه دنیای اقتصاد، مرکز آمار ایران در یک گزارش اعلام کرد نرخ بیکاری در تابستان سال جاری به رقم ۹/ ۸ درصد رسیده است. این رقم در تابستان سال قبل، به میزان ۶/ ۹ درصد بوده است. بررسی ها نشان می دهد نرخ بیکاری نسبت به تابستان سال قبل کاهشی شده است. اما این کاهش نرخ بیکاری هم می تواند به دلیل افزایش اشتغال و هم به دلیل کاهش نرخ مشارکت باشد. بررسی ها حاکی از آن است که در تابستان سال جاری نسبت به تابستان سال قبل به میزان ۵۱۴ هزار نفر از جمعیت فعال کشور کاسته شده و به جمعیت غیرفعال اضافه شده است. در سوی مقابل آمارها نشان می دهد میزان اشتغال در تابستان سال جاری نسبت به سال قبل به میزان ۳۷۳ هزار نفر افزایش یافته است.

سهم زنان از این افزایش حدود ۱۱۴ هزار نفر و سهم مردان به میزان ۲۵۹ هزار نفر بوده است. میزان مشارکت اقتصادی در تابستان سال قبل به میزان ۱/ ۴۱ درصد بوده که این رقم در تابستان سال جاری به ۴۱ درصد رسیده است. البته نکته قابل توجه اینکه نرخ مشارکت زنان در تابستان در سال جاری نسبت به سال قبل افزایشی شده است. نرخ مشارکت نشان می دهد چه درصدی از جمعیت مشمول سن کار، از نظر اقتصادی فعال (شاغل یا در جست وجوی کار) هستند. نکته قابل توجه این است که نرخ مشارکت زنان در ایران نسبت به سایر کشورها پایین تر بوده، به نحوی که این رقم در کشورهای توسعه یافته برای زنان بالای ۵۰ درصد گزارش می شود. نتایج طرح آمارگیری نیروی کار تابستان ۱۴۰۱ منتشر شد. بررسی نرخ بیکاری افراد ۱۵ ساله و بیش تر نشان می دهد ۹/ ۸ درصد از جمعیت فعال (شاغل و بیکار) بیکار بوده اند.

بررسی روند تغییرات نرخ بیکاری حاکی از آن است که این شاخص، نسبت به فصل مشابه در سال قبل (تابستان ۱۴۰۰)، ۷/ ۰ درصد کاهش یافته است. جمعیت شاغلان ۱۵ ساله و بیشتر در این فصل ۲۳ میلیون و ۷۷۹ هزار نفر بوده که نسبت به فصل مشابه سال قبل ۳۷۴ هزار نفر افزایش داشته است. بررسی اشتغال در بخش های عمده اقتصادی نشان می دهد در تابستان ۱۴۰۱، بخش خدمات با ۴/ ۵۰ درصد بیش ترین سهم اشتغال را به خود اختصاص داده است. در مراتب بعدی بخش های صنعت با ۸/ ۳۳ درصد و کشاورزی با ۸/ ۱۵ درصد قرار دارند. به جمعیت حاضر در سن کار که مایل به کار کردن هستند یا به عبارت دقیق تر در چند هفته گذشته جویای شغل بوده اند نسبت به کل جمعیت کار، نرخ مشارکت اقتصادی می گویند. افراد حاضر در این جمعیت می توانند بیکار یا شاغل باشند، مهم تمایل به کار کردن است.

به نسبتی از جمعیت فعال اقتصادی که نتوانسته اند شغلی پیدا کنند، نرخ بیکاری گفته می شود. پس بر این اساس نرخ بیکاری بر مبنای کل جمعیت بیکار محاسبه نمی شود، بلکه کسانی که جویای یافتن شغل هستند مورد محاسبه قرار می گیرند. به عنوان مثال کسی که یک سال پیش دنبال شغل بوده ولی به علت نا امیدی از یافتن شغل، دیگر دنبال آن نیست، جزو جمعیت بیکار محسوب نمی شود و در نرخ بیکاری نیز گنجانده نمی شود. نرخ بیکاری و نرخ مشارکت اقتصادی از مهم ترین شاخص ها در اقتصاد کلان محسوب می شوند که بررسی روند آن ها می تواند اطلاعات ارزشمندی را از سایر متغیرهای اقتصادی نیز به ما دهد. بررسی نرخ بیکاری به تنهایی می تواند گمراه کننده و خطا باشد؛ از همین رو برای دقت علمی بالاتر همواره باید تغییرات نرخ بیکاری در کنار تغییرات نرخ مشارکت اقتصادی بررسی شود.

بر اساس آمارهای دیگر، نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله حاکی از آن است که ۲۳ درصد از فعالان این گروه سنی در تابستان ۱۴۰۱ بیکار بوده اند. بررسی تغییرات فصلی نرخ بیکاری این افراد نشان می دهد این نرخ نسبت به فصل مشابه در سال قبل (تابستان ۱۴۰۰) ۷/ ۲ درصد کاهش یافته است. بررسی ها حاکی از آن است که میزان بیکاری جوانان این گروه سنی در تابستان سال جاری به رقم ۵۹۳ هزار نفر رسیده که نسبت به سال قبل ۳۷ هزار نفر کمتر بوده است. با اینکه به نظر می رسد میزان بیکاری جمعیت جوان کمتر شده است، اما همچنان نرخ بالای بیکاری در مقایسه با کل کشور یکی از دغدغه ها محسوب می شود. همچنین بررسی نرخ بیکاری گروه سنی ۱۸ تا ۳۵ ساله نیز نشان می دهد در تابستان ۱۴۰۱، ۲/ ۱۶ درصد از جمعیت فعال این گروه سنی بیکار بوده اند.

این در حالی است که تغییرات فصلی نرخ بیکاری این افراد نشان می دهد این نرخ نسبت به تابستان ۱۴۰۰، به میزان ۴/ ۱ درصد کاهش یافته است. بررسی سهم جمعیت ۱۵ ساله و بیش تر دارای اشتغال ناقص نشان می دهد در تابستان ۱۴۰۱، ۲/ ۹ درصد جمعیت شاغل، به دلایل اقتصادی (فصل غیرکاری، رکود کاری، پیدا نکردن کار با ساعت بیش تر و...) کم تر از ۴۴ ساعت در هفته کار کرده و آماده برای انجام کار اضافی بوده اند. این در حالی است که ۶/ ۳۹ درصد از شاغلان ۱۵ ساله و بیش تر، ۴۹ ساعت و بیش تر در هفته کار کرده اند.