نقش پررنگ «پژوهش» در ترسیم چشمانداز رفاهی کشور
19 آذر 1401 | 14:49
مفهـوم رفـاهاجتماعی در سـالیان اخیـر به صورت جـدی موردتوجه جامعهشناسـان، اقتصاددانان و سـایر رشـتههای مرتبـط بـا توسـعه قرار گرفتـه و به همین جهت شـناخت الگوهـا و ابعاد آن، یکـی از مؤلفههـای اساسـی برنامهریـزی اجتماعی و اقتصادی تلقی شـده اسـت. اگـر رفاهاجتماعـی مرتبهای بعـد از تأمیـناجتماعـی تلقی شود، بایـد تعریف، اهـداف و الزاماتی خاص نیز برای آن قائل شد.
سیاسـتگذاری و مدیریـترفـاه اجتماعـی در کشـور، به دلیل گسـتردگی حوزهای، به انجـام مطالعات مسـتمر و بررسـیهای جامع و یکپارچه شـرایط گذشـته و حـال با توجـه بـه آینـده نیازمند اسـت. پژوهـش در حوزه مسایل رفـاه اجتماعـی در ایـران در سـالهای گذشـته، در کنار دسـتاوردهای بـا ارزشمند خود، کاسـتیهایی نیـز داشـته کـه با برطـرفکردن یـا به حداقل رسـاندن آنهـا میتوان علاوه بر افـزودن به غنای دانـش ایـن حوزه، سمتوسـوی سیاسـتگذاری اجتماعـی و اقتصادی در سـالهای آینده را واقعبینانهتـر کرد.
حال این پرسش پیش میآید که پژوهشهای حوزه رفاه و تامین اجتماعی باید از چه ویژگیهایی برخوردار باشند که بتوانند در برنامهریزیها مفید و اثرگذار باشند. بسیاری از جامعهشناسان توسعه و پژوهشگران حوزه رفاه معتقد هستند که اگر مسـائل مبـرم و روز رفـاه اجتماعـی با رویکـرد بیـن رشـتهای و تطبیقـی مورد پژوهش قرار گیرند نتایج دقیقتر، جامعتر و قابل استنادتر هستند.
تلفیق پژوهـشنظـری گسـتردهتر با پژوهـشتجربـی به روشـنشـدن مفاهیم و ابهامـات در زمینه اصطلاح «رفـاه اجتماعـی» و همچنین شـکلگیری یـا تقویت گفتمـان رفاه اجتماعی در کشـور کمک خواهد کرد و قطعا تلاشهای پژوهشی در بررسـی و شـناخت نظامهـای رفاهی سـایر کشـورها و تحـولات آنهـا به منظور بهرهگیـری از تجربیات قابـلکاربرد ایـن نظامها در کشور نیز میتواند بسیار کارگشا باشند.
در مجموع، به نظر میرسد اگر سیاستگذاران و برنامهریزان به نقش اثرگذار تحقیق و پژوهش باور و اعتماد داشتهباشند قطعا با وجود پیشـینههای سیاسـتی، برنامـهای و نهـادی در زمینـه رفـاهاجتماعی و مراکز پژوهشـی تخصصـی مرتبـط بـا رفـاه و همچنین تربیت دانشجویان جامعهشناسی و پژوهشی و ... میتوان به موازی ترسیم چشمانداز روشن از وضعیت رفاهی کشور، به بهرهمندی از نتایج و دستاوردهای پژوهشی در جهت تدوین و اجرای برنامهها و سیاستهای رفاهی در کشور امیدوارتر شد.