فرآیند مهارتافزایی نیازمند نظارت است
به گزارش آتیهآنلاین، ارتباط مستمر با سازمان به منظور هماهنگی در اجرای دورههای آموزشی و رعایت استانداردهای مصوب سازمان و تبادل آخرین اطلاعات فنی تخصصی و فناوریکی، بررسی مستمر نیازهای آموزشی واحد مربوط و اقدام جهت برنامهریزی و اجرای دورههای آموزشی برای کارگران فاقد مهارت، برنامهریزی و اجرای دورههای آموزشی جدید جهت ارتقای مهارت کارگران شاغل متناسب با رشد صنعت و فناوری و همکاری با سازمان در تهیه و تدوین استانداردهای آموزشی مورد نیاز صنعت مربوطه ازجمله وظایف مربیان آموزشی است. در ماده ۴ آییننامه فوق نیز کمیتهای به نام «آموزش در صنایع» تشکیل میشود که ترکیبی کاملاً کارفرمایی دارد و اثری از نماینده کارگر در آن دیده نمیشود.
نماینده وزیر کار، رئیس سازمان آموزش فنی و حرفهای کشور یا نماینده تامالاختیار سازمان، نماینده وزارتخانه صنعتی ذیربط و یک نفر نماینده کارفرما (شرکت، کارخانه، یا واحد تولیدی و خدماتی ذیربط) از اعضای این کمیته هستند. براساس ماده (۱۱) همین آییننامه، انحلال مرکز و یا هرگونه تغییری در ساختار آن منوط به تأیید کمیته آموزش در صنایع است.
کلیه واحدهای صنعتی، تولیدی و خدماتی میتوانند با درخواست کارفرما و تأیید کمیته آموزش در صنایع و مجوز کتبی سازمان نسبت به ایجاد مرکز اقدام کنند. سازمان فنی و حرفهای نیز استانداردهای مهارت و آموزشی و جزوههای مورد نیاز مرکز را تهیه و در مورد تعلیم و تأمین مربیان با کارفرما همکاری میکند. در پی شرکت کارگران در این دورهها و پس از قبولی در آزمونها به آنها گواهینامه مهارت داده میشود که در تعیین امتیازات مربوط به طبقهبندی مشاغل تأثیرگذار است.
آمار مراکز جوارکارگاهی
با نگاه به آخرین گزارشهای منتشر شده تاکنون بیش از ۳۵۰۰ مرکز جوار و بین کارگاهی در کشور ایجاد شده است. در عین حال دولت وعده داده که در سال جاری ۱۵۰۰ مرکز آموزش جوار و بین کارگاهی به ظرفیت ۴۸۰۰ واحدی سازمان آموزش فنی و حرفهای افزوده شود که رشد ۵۰درصدی را نسبت به دوره قبل تجربه خواهد کرد.
گرچه ایجاد و راهاندازی این مراکز از ابتدا منحصر به افزایش مهارت کارگران شاغل در سازمانها و شرکتها بود، اما به نظر میرسد امروز با افزایش روزافزون تعداد دانشآموختگان و آمار فارغالتحصیلان بیکار و عدم تناسب رشتههای تحصیلی با نیاز بازار کار، از ظرفیت مراکز جوارکارگاهی برای توسعه سطح مهارتهای فنی و تخصصی افراد در جستوجوی کار نیز استفاده میشود. آشنایی با محیط واقعی کسبوکار و ارتقای سطح مهارت افراد در ورود به بازار کار ازجمله اهداف توسعه مراکز جوارکارگاهی در سالهای اخیر است.
مهارتافزایی در حین کار
گرچه پایههای آموزش فنی و حرفهای از سیستم استاد-شاگردی قدیم به شیوههای نوین کارگاهی در سال ۱۲۶۸ با تأسیس مدرسه دارالفنون توسط امیرکبیر بنا نهاده شد، اما به باور کارشناسان در مقایسه با کشورهای توسعه یافته، همچنان فرایند آموزشهای مهارتی در کشور با چالشهای عدیدهای روبهروست. شیوههای نامناسب و منسوخ شده آموزش در حوزه مهارتی، مجریگری این آموزشها توسط دولتهای گذشته به جای سیاستگذاری و نظارت بر آنها، بهروز نبودن سیستمهای آموزش مهارتی سازمان فنی و حرفهای، بعضاً متناسب نبودن آموزشها با نیازهای واقعی بازارکار، تأکید بر آموزشهای رسمی و ورود مدرکگرایی به حوزه آموزشهای فنی و حرفهای، عدم تشکیل نهاد سیاستگذار و تکثر سازمانها و نهادهای دست اندرکار در این حوزه به بهانه تخصصگرایی سازمانی و برخی شیوههای آموزشی غیرمؤثر از چالشهای این حوزه محسوب میشود.
وجود چنین چالشهایی باعث شده تا میزان اثربخشی مراکز جوارکارگاهی تا اندازهای کاهش یابد. این در حالی است که بــا توجه به تغییــرات دنیــای کار، تنوع حرفهها و مشــاغل تخصصی و نیمهتخصصی و رشــد آنهــا در آینده، وظایف امروز مراکز و کارگاههای فنی وحرفهای افزایش یافته و اهمیت تربیت نیروهای ماهر را دوچندان کرده اســت. گزارشهای پژوهشی بیانگر آن است که ناشناخته بودن نیازهای کیفی بازار کار، کمبود اطلاعات جدید مربوط به نیروی کار، کمتوجهی به تشکیل سرمایههای انسانی و نارسایی قوانین و مقررات و... جزو مهمترین چالشهای فراروی آموزش فنی و حرفهای و در بطن آن مراکز جوارکارگاهی در ایران است که توجه به آنها اهمیت فراوانی دارد.