آشنایی با اهمیت ناخن و بیماریهای آن
ناخن از چه قسمتهایی تشکیل شده است؟
صفحه ناخن به وسیله سلولهای مخصوصی به نام ماتریکس به وجود میآیند. این در حالی است که ماتریکس یا ریشه ناخن در زیر پوست چین پشتی ناخن قرار گرفته است. سفتی صفحه ناخن مربوط به پروتئینی است که در پوست هم یافت میشود و به آن کراتین میگویند. ناخن از چند قسمت مختلف تشکیل شده که عبارتند از: صفحه ناخن: بخش قابل رؤیت ناخن است که بر روی انگشتان دست و پا قرار گرفته است. کوتیکول: بافت نرمی که دورتادور ناخن را در بر گرفته و تا روی صفحه ناخن امتداد مییابد. صفحه سازنده: بخش ناپیدای ناخن که زیر کوتیکول قرار دارد و رشد ناخن از آنجا صورت میگیرد. ماهک: بخش سفید رنگ و هلالی شکل ماتریکس که در قاعده ناخن قرار دارد و در ناخنهای شست از همه جا مشخصتر است. چینهای ناخن: چینهای پوستی که مانند یک قاب، ناخن را در بر گرفته و آن را از سه طرف نگه میدارند.
بیماریهای شایع ناخن کدام است؟
ناخنها به علت محل قرارگیری (انتهای انگشتان) همیشه در معرض آسیب هستند، به طوری که حدود ۱۰ درصد از کل بیماریهای پوست را بیماریهای ناخن شامل میشوند. اکثر جراحتهای کوچک ناخن خودبهخود با گذشت زمان بهبود مییابند اما به علت سرعت کند رشد ناخن ممکن است بهبودی آنها مدت زمان زیادی طول بکشد.
در صورت بروز چه تغییراتی در ناخنها باید به پزشک مراجعه کرد؟
علائم هشداردهنده بیماریهای ناخن عبارتند از: تغییر رنگ و شکل ناخنها، تورم پوست اطراف آنها و درد. علاوه بر رنگ و شکل ناخنها، باقی ماندن خطوط سفید بر روی آنها، موجدار و شکننده شدن صفحه ناخن، کلفت شدن ناخن و افتادن خودبهخود آن را میتوان به عنوان علائم دیگر بیماریهای ناخن نام برد. بروز تورم، قرمزی و درد در چینهای پوستی اطراف ناخن نیز میتواند علامت بروز عفونت میکروبی باشد که شایعترین دلیل آن ضربه، زخم و آسیب دیدن ناخن و پوست اطراف آن یا تماس مداوم و مکرر با آب و مواد شیمیایی است.
عفونت اطراف ناخن چگونه ایجاد میشود؟
عفونت اطراف صفحه ناخن بیشتر در ناخنهای دست به وجود میآید و در ناخنهای پا کمتر دیده میشود. معمولاً عفونت ناخن به دنبال ضربه به اطراف ناخن یا کندن و جویدن کوتیکول به وجود میآید. یکی از شایعترین علل عفونت در ناخنهای پا، فرو رفتن گوشههای ناخن در گوشت اطراف آن است.
این عفونتها چگونه درمان میشوند؟
عفونتهای حاد اغلب در اثر میکروبها ایجاد میشود؛ از این رو با انواع پمادها، محلولهای آنتیبیوتیک، پانسمانهای اسید استیک و در صورت نیاز آنتیبیوتیکهای خوراکی درمان میشوند. در صورت قارچی بودن عفونت نیز باید از داروهای ضدقارچ استفاده کرد. گاهی هم از روشهای جراحی مانند باز کردن آبسه و تخلیه چرک و همچنین تراشیدن بافت عفونی و مرده استفاده میشود.
آیا میتوان از بروز عفونتهای اطراف ناخن پیشگیری کرد؟
بله، برای پیشگیری از عفونت ناخنها باید این موارد را رعایت کرد:
– هنگام انجام کارهای خانگی و یا کارهایی که با رطوبت سروکار دارند، زیر دستکش پلاستیکی، دستکش نازک نخی دست کنید.
- از کارکردن با آب جوش حتی با دستکش پرهیز کنید.
- از تماس با مواد شیمیایی پاککننده و مرطوب خودداری کنید.
- از جویدن و کندن کوتیکول و پوستهای اطراف ناخن خودداری کنید.
- از مانیکور کردن شدید ناخنها اجتناب کنید.
- مکیدن انگشت در بچهها به دلیل وجود قارچ در بزاق و اینکه بزاق تحریککنندهتر از آب است باعث ایجاد عفونتهای میکروبی یا قارچی میشود. باید تا حد امکان جلوی این کار گرفته شود.
- ناخنهای کسانی که بیماری قند دارند نسبت به عفونت حساستر است؛ بنابراین رعایت این دستورات برای بیماران مبتلا به انسولین مهمتر است.