اما و اگرهای ورزش در فصل تابستان
در مورد ورزش کردن در هوای گرم توضیح میدهید؟
بدن انسان برای انجام عملکردهای مختلف به دمای ۳۷ درجه سانتیگراد نیاز دارد. زمانی که دمای بدن از این حد بیشتر شود علائم هشدار نیز بروز مییابد. هنگام ورزش ۷۵ درصد فعالیت جسمانی به گرما تبدیل میشود که باید از بدن دفع شود. بدن انسان مکانیسمی دارد که گرمای اضافی را دفع میکند تا دمای درونی در حد ۳۷ درجه سانتیگراد باقی بماند. یکی از این مکانیسمها، تعادل در تعریق است. برای اینکه تعریق به درستی شکل گیرد، مغز فرمان کاهش خونرسانی به عروق اصلی اندامها را میدهد تا حجم بیشتری از خون به سطح پوست برسد. زمانی که تعریق شدید شود، فشار زیادی به اندامهای داخلی وارد میشود. این موضوع ممکن است خطرناک هم باشد. از طرفی هرچه هوا گرم و خشک باشد، تعریق راحتتر صورت میگیرد و رطوبت منجر به تعریق مشکلتر میشود. توجه به این موضوعات هنگام ورزش اهمیت زیادی دارد و انجام تمرینات ورزشی در دمای ۲۷ تا ۳۱ درجه سانتیگراد با بروز خطر در حد متوسط همراه است. اما زمانی که دمای محیط به ۳۲ درجه سانتیگراد برسد، خطر نیز افزایش مییابد. اگرچه تأثیرات ورزش در هوای گرم با توجه به وضعیت هر فرد متفاوت است؛ اما همه افراد باید از ورزش تحت تأثیر تابش مستقیم خورشید و دمای ۳۰ درجه سانتیگراد پرهیز کنند.
ورزش در هوای گرم برای چه افرادی خطرناکتر است؟
ورزش در هوای گرم و نور مستقیم خورشید توصیه نمیشود. این شرایط برای سالمندان بالای ۶۵ سال، کودکان و خانمهای باردار بسیار خطرناک است؛ زیرا احتمال کاهش آب بدن در این افراد بیشتر است. افراد چاق، مبتلا به دیابت، فشار خون بالا و هر بیماری تضعیفکننده سیستم ایمنی بدن نیز شرایطی است که عوارض ورزش در هوای گرم را تشدید میکند.
چه ورزشهایی را در فصل تابستان توصیه میکنید؟
شنا یکی از بهترین ورزشهای فصل تابستان است. از مهمترین ویژگیهای آب میتوان به معلق بودن و کاهش وزن بدن اشاره کرد که اجازه انجام فعالیت و تمرین ورزشی با خستگی کمتر را فراهم میکند و باعث میشود فشار کمتری به مفاصل وارد شود و عضلات به راحتی تقویت شده و شکل بگیرند. دمای آب نیز به بهبود فعالیتهای ورزشی با اثرات خنککنندگی کمک میکند که امکان فعالیت بیشتر را برای فرد در پی خواهد داشت. این ویژگی آب مانع از گرمازدگی میشود؛ بخصوص در هوای گرم و برای مبتلایان به بیماریهایی مانند ام اس، دیابت و افراد چاق که تحمل گرمای کمتری دارند بسیار حائز اهمیت است. از ورزشهای دیگر در فصل تابستان میتوان به پیادهوری در هوای خنک صبح و غرب و دوچرخه سواری در شرایط مناسب اشاره کرد.
چه توصیهای برای ورزش در فصل تابستان دارید؟
صبحها بدوید، لباسهای نخی بپوشید، از نور مستقیم خورشید دوری کنید، مرتب آب بنوشید، بدن را خنک کنید و از ورزش در هوای آلوده پرهیز کنید. موضوع مهم دیگر این است که علائم هشدار را باید شناخت. زمانی که دمای درونی بدن به ۴۰ درجه سانتیگراد برسد، گرمازدگی اتفاق میافتد که بسیار خطرناک است و احتمال کما؛ حتی مرگ نیز در این حالت وجود دارد. احساس لرز نشاندهنده عدم خونرسانی به پوست و نشاندهنده افزایش سریع دمای بدن است. در چنین شرایطی باید فوراً از ورزش دست بکشید و در محیط سایه قرار بگرید. همچنین هر نوع علامت دیگر مانند گرفتگی عضلات، خستگی غیرعادی، سرگیجه، احساس گیجی، سردرد، دلدرد و حالت تهوع نشانه هشدار گرمازدگی است که اگر با استراحت و نوشیدن مایعات حالت عمومی بهبود پیدا نکرد باید با اورژانس تماس گرفت.
چه نکاتی را باید پس از ورزش در هوای گرم رعایت کرد؟
نباید در ساعات گرم روز ورزش کرد. نکات دیگری را نیز باید مدنظر داشت که عبارتند از: گرمای هوا و فعالیت بدنی موجب از دست رفتن بخش زیادی از آب بدن میشود؛ از این رو لازم است حتماً پس از ورزش جرعه جرعه آب و مایعات نوشید تا مایعات بدن تأمین شود. البته بهتر است در مواردی که تعریق زیاد است از نوشیدنیهای مخصوص ورزشکاران استفاده کرد تا سطح املاح بدن که از طریق تعریق کاهش یافته به تعادل برسد. خنک کردن بدن پس از ورزش نیز اهمیت زیادی دارد، اما نباید یکباره دوش آب سرد گرفت؛ زیرا بدن دچار شوک دمایی میشود. از این رو دوش آب خنک یا نوشیدن آب خیلی سرد در این شرایط توصیه نمیشود، زیرا علاوه بر خطر شوک دمایی بدن به دلیل افت ناگهانی دمای درونی مغز فرمان تولید گرما میدهد تا دمای بدن به حد تعادل برسد که در نتیجه احساس گرمای بیشتری ایجاد میشود. همچنین در حالت تمرینات ورزشی در معرض وزش باد کولر نیز هنگام انجام ورزش، دمای بدن افزایش مییابد و سطح تعریق بسیار زیاد میشود؛ اگرچه در زمانی که در سالن ورزشی کولر روشن است احساس خوشایندی ایجاد میشود، اما این شرایط خیلی زود بدن را مستعد گرفتگی عضلات و سرماخوردگی میکند. هنگام ورزش در سالن ورزشی یا منزل بهتر است وزش باد کولر بسیار ملایم و غیرمستقیم باشد تا فقط محیط قدری خنک شود.