اختلال در الگوی خواب؛ پیامد استفاده مداوم از تلفن همراه
شادی زمانیان در گفتوگو با آتیهآنلاین با اشاره به اینکه کمخوابی ناشی از استفاده بی رویه از تلفن همراه سلسله علائمی را به همراه دارد، افزود: به دلیل کمخوابی، فرد وارد فاز سه رم خواب نمیشود و در نتیجه در طول روز کسل و خوابآلود است، علاوه بر این، نه تنها تمرکز و توجه فرد بسیار کاهش مییابد بلکه احتمال افت تحصیلی، افت رشد جسمی و کاهش سطح انرژی نیز بسیار بالاست. در مجموع تمام این موارد میتواند زمینهساز بروز علائم اضطرابی و افسردگی در کودکان و نوجوانان شود.
زمانیان چاقی و افزایش وزن را یکی دیگر از پیامدهای استفاده بیرویه از تلفن همراه دانست و گفت: استفاده طولانیمدت از موبایل عامل بازدارنده از فعالیتهای فیزیکی، ورزش و داشتن تغذیه مناسب محسوب میشود و حتی اختلال خواب میتواند به افزایش وزن منجر شود.
وی اضافه کرد: افزایش وزن باعث میشود سندرمهای متابولیک از جمله افزایش قندخون، فشارخون و چربیخون در سنین پایین بیشتر دیده شود. تمام این سندرمها به مرور میتوانند ریز فاکتور و عاملخطر برای ابتلای فرد به بیماریهای قلبی، مغزی و حتی آسیبرسان برای کلیه و کبد فرد باشند.
زمانیان بروز استرس و اضطراب را پیامدهای استفاده طولانیمدت از تلفن همراه دانست و گفت: در شبکهها و کانالهای مجازی تمام اخبار درست و نادرست به اشتراک گذاشته میشود و این موضوع، از یک سو به دلیل باورمندی صرف کودکان و نوجوانان به اطلاعات منتشره و از سوی دیگر عدم بلوغ فکری کافی، احتمال فعالشدن زمینههای استرسی و اضطرابی را در آنها افزایش میدهد.
وی یادآور شد: به طور کلی، نتایج مطالعات و تحقیقات متعدد نشان داده که کودکان و نوجوانانی که برای طولانیمدت و به طور مداوم از گوشی همراه استفاده کردند نسبت به دستهای که استفاده تحتکنترل و تعدیلشده داشتند بیشتر در معرض اختلال توجه و تمرکز، وسواسفکری و بیش فعالی بودند و زمینههای اضطرابی و افسردگی در آنها به مراتب بیشتر است.
این متخصص مغز و اعصاب تأکید کرد: همچنین نتایج پژوهشها نشاندهنده این واقعیت است به دلیل زودباوری کودکان و نوجوانان در مواجهه با اخبار و اطلاعات منتشره در شبکههای اجتماعی، زمینه اعتماد به نفس آنها به شدت کاهش یافته و احتمال اینکه به افرادی با اعتماد به نفس و ریسکپذیری پایین و ترس و فوبیای زیاد تبدیل شوند به مرور افزایش مییابد.
وی آزار و اذیتهای اینترنتی را در بروز اختلالات اضطرابی مؤثر دانست و گفت: دسترسی نامحدود و بدون نظارت کودکان و نوجوانان به تلفن همراه و به تبع آن چرخش بیهدف در فضای مجازی بیم در معرض قرار گرفتن و یا بروز آزار و اذیتهای جنسی را در کودکان و نوجوانان افزایش میدهد.
زمانیان افزود: متأسفانه کنترل این دسته از آزارها به دلیل نامرئیبودن عامل آزاردهنده، بسیار دشوارتر از اذیتهای جسمی است و به سبب اینکه در دسترس ما نیستند نه تنها کنترلی بر آنها وجود ندارد، بلکه حذف یا محکومیت این آزارها به طور مشخص نیز امکانپذیر نیست.
دبیر انجمن متخصصان مغز و اعصاب خراسان بزرگ ادامه داد: در صورت تداوم قرارگیری در معرض آزارهای جنسی، احتمال ایجاد زمینههای اضطرابی، ترس و ناراحتی، خجالت و بروز بسیاری از علائم روحی و تغییرات خلق و خویی در کودکان افزایش خواهد یافت، همچنین حتی میتواند عاملی برای خودکشی نوجوانان باشد.
این متخصص مغز و اعصاب در بیان راهکارهای اثربخش در این زمینه گفت: باید بپذیریم منع کامل کودکان و نوجوانان در استفاده از تلفن همراه در دنیای مدرن کنونی، رویکرد کاملاً اشتباه و بازدارنده در مسیر رشد فردی و اجتماعی به شمار میآید اما با پذیرش این واقعیت، والدین نیز با اتخاذ یکسری راهکارها مانند وضع برخی قوانین و ممنوعیت استفاده از تلفن همراه در موقعیتها و شرایط خاص، میتوانند پیامدهای جسمی یا زمینههای استرسی و اضطرابی ناشی از استفاده طولانیمدت از این وسیله را کاهش دهند.
گفتوگو : مهین داوری