وقتی آینده پتروشیمی آبادان به واگذاری گره میخورد
به گزارش آتیهآنلاین، آخرین روزهای فروردین ماه سال جاری با خبر خوب بازگشت پتروشیمی آبادان به مدار تولید همراه شد و پس از وقفهای یکساله، با رفع موانع و راهاندازی واحد یوتیلیتی، واحد پی وی سی (PVC) مجتمع به مدار تولید پیوست. بر این اساس چنین اعلام شد که هم اکنون روزانه ۳۰ تن محصول pvc در واحد ۷۰۰ پتروشیمی آبادان تولید و به مشتریان در سراسر کشور تحویل داده میشود.
پیویسی یا پلیوینیل کلراید نوعی پلاستیک بسیار پرکاربرد است که در شرایط حاضر یکی از پر مصرفترین و ارزشمندترین محصولات صنعت پتروشیمی است. این پلیمر سالیانه در حدود ۴۵ میلیون تن در جهان تولید میشود و پس از پلیاتیلن (PE) و پلیپروپیلن (PP) پرمصرفترین ماده پلیمری در جهان است و کاربرد PVC در جهان به طور میانگین سالانه ۵ درصد افزایش می یابد.
با این همه، طی سالهای گذشته اهمیت تولیدات پتروشیمی آبادان نتوانسته منجر به رونق آن شود و مجموعه ۵۵ ساله، با اعمال نفوذهای مختلف در این سالها ضربات متعددی را متحمل شده است. حتی جنگ تحمیلی هم که پتروشیمی آبادان را به طور کامل تخریب کرد پس از مدتی بازسازی آغاز شد و پس از بازگشت به مدار تولید تا سال ۸۵ این مجموعه جز سودآورترین شرکتها بود.
حجم بدهیهای پتروشیمی آبادان
به گفته احمدی میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی حتی تا سال ۹۰ هم این مجموعه سودآوری داشته اما در سالیان گذشته شرایط بهگونهای پیش رفته که پتروشیمی آبادان هر ماه مبلغ یک هزار و ۱۰۰ میلیارد ریال برای پرداخت حقوق از سازمان بازنشستگی دریافت میکرده و زیان انباشته آن به بیش از سه همت رسیده است.
وضعیت این مجموعه حتی در سال ۱۴۰۲ موجب شد پای وزیر وقت به مجلس کشیده شود. در همان مقطع امید بچاری، مدیرعامل وقت پتروشیمی آبادان در گفتگویی با آتیهآنلاین برخی از چالشهای این شرکت را برشمرد و تشریح کرد: «متاسفانه در این سالها طرحهای توسعهای در پتروشیمی آبادان انجام نشده و این مجموعه که زمانی جزو اولینها در کشور بوده از طرحهای توسعهای عقب مانده است. بر این اساس در دورانی که در بندر امام و عسلویه در حال ساخت پتروشیمیهای متعدد بودند در پتروشیمی آبادان عملیاتی انجام نشد.»
بچاری افزود: «متاسفانه پتروشیمی آبادان تنها مجموعهای در جنوب غرب کشور است که به خط اتیلن غرب متصل نشده و تلاشهای متعدد ما در این سالها برای اتصال به این خط بینتیجه مانده است. این در حالی است که اتیلن جزو حیاتیترین مواد برای مجتمعهای پتروشیمی محسوب میشود و میتوان چنین گفت که هر جا آب باشد تمدن بشری ایجاد شده و هرجا اتیلن باشد شاهد شکلگیری تمدن صنعتی خواهیم بود.»
وی ادامه داد: «اکنون تنها تکیه ما برای تهیه خوراک پالایشگاه آبادان است که هرگاه چالشی برای آن ایجاد شود تامین خوراک ما هم با مشکل مواجه میشود. اکنون در طول روز نیاز ما به خوراک ۲۵۰ تن است اما این پالایشگاه در نهایت میتواند حدود ۱۵۰ تا ۱۶۰ تن خوراک در اختیار ما قرار دهد.»
بچاری افزود: «تامین خوراک پالایشگاه آبادان از طریق چاههای مسجدسلیمان بوده اما از زمانی که این چاهها خالی شدند این پالایشگاه منابع دیگری را مورد استفاده قرار داد که نفت ورودی آنها به مراتب سنگینتر بوده و گازهای متصاعد از آن نیز تغییر کرد بر این اساس امکان ارائه روزانه ۲۵۰ تن خوراک برای این پالایشگاه وجود نداشت.»
اما اگرچه این دست مشکلات فنی در بحران ایجاد شده برای پتروشیمی آبادان بی تاثیر نبود اما صحبتهای وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی از جنبههای دیگری نیز پرده بر میدارد. احمد میدری طی کمتر از یک سال دوران وزارت خود چندین بار در جلسات و مصاحبههای مختلف از شرایط پتروشیمی آبادان گفته است. وی در یکی از صحبتهای خود از کاستیک به عنوان گرانترین تولید این شرکت یاد کرده و با بیان اینکه در سال ۸۵ حجم تولید آن ۲۲ هزار تن بوده است؛ اظهار کرد: «تامین اجتماعی باید ماهی ۶۷ میلیارد تومان به شرکت پتروشیمی آبادان پول بدهد تا هزینههای جاری و حقوق کارکنان آن تامین شود.»
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در تشریح این وضعیت یادآور شد: «وزارت نفت و پتروشیمیها محصولات زنجیرهای دارند و ماده اولیه را اولی به دومی میدهد. پتروشیمی آبادان کنار پالایشگاه آبادان و اروند سود آور است و در غیر این صورت سود آور نمیشود. ما در بسیاری از پتروشیمی ها این اشتباه را کردیم. پتروشیمیها در بازار چین باهم رقابت میکنند و قیمت را پایینتر میآورند و این موضوع ایجاد مشکل میکند. پتروشیمی آبادان در دریافت خوراک از پتروشیمی اروند و پالایشگاه آبادان مشکل دارد.»
ماجرای واگذاری پتروشیمی آبادان
در ماههای گذشته و به واسطه مشکلات ایجاد شده حتی برخی از واگذاری این شرکت به پتروشیمی اروند گفته و حتی تغییرات مدیریتی پتروشیمی آبادان و ورود مدیران اروند به آن را در راستای این تصمیم دانستند. اکنون نیز بحث واگذاری به طور کلی مطرح است و میدری به جلساتی که برای بررسی شرایط این شرکت برگزار شده اشاره کرده است: «ما دی ماه جلسه ای با کارشناسان داشتیم و کارشناسان هلدینگ خلیج فارس و شرکت ملی پتروشیمی بررسی کردند و به این نتیجه رسیدند که خرید پتروشیمی آبادان توسط هلدینگ خلیج فارس برای وزارت نفت سودآور است و وزیر نیز گروهی را برای پیگیری مشخص کرده است.»
در نهایت نیز نتیجه پیگیریها بر آن شد که جلساتی مشترک میان وزارت نفت و وزارت کار برگزار شده و وضعیت این شرکت واکاوی شود که بر این اساس بحث واگذاری این مجموعه به وزارت نفت مورد بررسی قرار گرفت. بهمن ماه سال قبل نیز از سوی میدری چنین اعلام شد که مدیران پتروشیمی و وزارت نفت برای واگذاری این پتروشیمی به توافق رسیدند. کارشناسان هلدینگ خلیج فارس موضوع خرید پتروشیمی آبادان را تایید کرده اند و باید وزارت نفت نیز تایید کند تا کار نهایی شود.
البته به طور کلی، یکی از سیاستهای شش گانه وزارت رفاه در دوره فعلی خداحافظی با بنگاهداری است که بر اساس آن درباره تاپیکو به طور کلی بحث واگذاری به هلدینگ خلیج فارس مطرح است.
بلایی به نام نیروهای سفارشی
اما یکی از چالشهای جدی این مجموعه را نیز باید نیروهای فرمایشی و سفارشی آن دانست که بی شک در به وجود آمدن چنین شرایطی بی تاثیر نبودهاند. طی سالهای گذشته با اعمال نظرهای سیاسی و به منظور رفع مشکل اشتغال ساکنان منطقه، عده بسیاری برای کار به این مجموعه افزوده شدهاند. این روند بهگونهای بوده که احمد میدری نسبت به آن واکنشی صریح نشان داده و تاکید کرد: «پتروشیمی آبادان زمانی که سودآور بود ۴۵۹ پرسنل در سال ۸۴ داشت اما امروز ۱۳۶۰ پرسنل دارد و برای این تعداد نمیتواند درآمد ایجاد کند. ما باید باور کنیم که شرکت باید سود داشته باشد تا سودآور تلقی باشد.»
وی همچنین بطور تلویحی مشکل مدیریتی را بلای دیگر این مجموعه برشمرد و اظهار کرد: «فولاد اکسین وقتی ساخته شد بخشی از شرکت ملی فولاد ایران بود، اگر پتروشیمی آبادان خوب اداره می شد ده تا شرکت پایین دستی نیز به تبع آن ایجاد می شد.»